5. Geluiden Mixen  Geluiden mixen, RIAA Filter uitleg en meer

Submitted by Lead   on 03-11-2010 00:04
This content is © 2010-2025 The DJResourceVote :   2 members like this  

 

Het samenvoegen van audio signalen

Geluiden met elkaar mixen

De basis bezigheid van een DJ/producer is het werken met geluid. In de meeste gevallen betekend dit het mixen van 2 of meerdere verschillende geluiden tot een vloeiend geheeld. Het mixen van geluiden is hetzelfde als een optelling van de amplitudes. Dit is hiernaast grafisch weergegeven. In het eerste voorbeeld in de afbeelding zien we 2 geluiden van dezelfde frequentie (de golflengte is gelijk) en gelijk volume. Als we deze signalen mixen dan is het totale signaal nog steeds dezelfde frequentie maar is het 3 dB luider (logaritmische schaal).

In het tweede voorbeeld mixen we 2 geluid met elkaar die dezelfde frequentie hebben, maar tegenover gesteld zijn in fase. Het resultaat hiervan is dat deze geluiden elkaar opheffen.

Je kunt dit uitproberen door 2 speakers te nemen en van een speaker de + en - verkeerd om aan te sluiten. Als je de speakers op elkaar richt en je hoofd in het midden houd hoor je bijna niets meer en heffen de geluiden elkaar op.

Beperking van versterking

Je kunt iets niet oneindig versterken, er is altijd een uiterste grens qua versterking. Dit kan zijn in een analoge omgeving (mengtafel, pre-amp) maar ook in een digitale omgeving (opname, mixer). Rode lampjes in de VU meter van een mixer/versterker geven aan dat je de grens hebt bereikt. Als je dus zo hard in- of uitstuurt dat je rode LED's hebt branden in je VU meters moet je terugregelen tot ze niet meer oplichten.

De Wet van Behoud van Energie bepaald dat energie nooit verloren gaat en je nergens meer energie uit kunt halen dan je erin stopt.

De maximale grens van versterking wordt bepaald door het versterkende deel van de versterker, maar uiteindelijke is het de voedingsspanning wat de uiterste limit bepaald. Er kan na versterking nooit meer op de uitgang komen te staan dan je op de ingang aanbied minus de verliezen die optreden tijdens het versterkings proces in de vorm van bijvoorbeeld warmte. Dit geldt voor zowel versterkers, mixer's en andere actieve componenten.

 

Door het dak

Als je de regelaar (Gain of Master) maar hoog genoeg zet zal het ingangsignaal zover versterkt moeten worden dat het verder versterkt zou moeten worden dan mogelijk is. Daar waar het maximale nivo al is bereikt zal de uitslag blijven hangen tot het signaal weer zachter wordt.

Dit fenomeen wordt ook wel 'door/tegen het dak drukken' genoemd. De vorm van de golf zal dus veranderen waardoor deze nog wel dezelfde frequentie heeft maar heel anders gaat klinken en dat is iets waarvan je niet wilt dat dit gebeurt.

Je versterker of mixer zal hierdoor gaan clippen. Andere woorden voor clippen zijn: vervormen, oversturen of distortion. Verschillende woorden maar hetzelfde eindresultaat en DAT WIL JE ALTIJD VOORKOMEN!

Clippen wordt op een mixer vrijwel altijd bereikt als de bovenste rode LED's knipperen op de VU-meter. Behandel deze VU meters dus met respect en zorg altijd dat de bovenste LED's knipperen en niet branden. Dit geldt natuurlijk voorzowel de VU meters die per kanaal gelden als voor die van het master signaal.

 

Verschillende signalen mixen

Op een mixer zitten meestal verschillen inputs op ieder kanaal, meestal een Phone (draaitafel), een microfoon, een CD en/of Line ingang. Soms kunnen er ook andere benamingen bij staan. Hoe de benamingen ook zijn, er zijn eigenlijk maar 4 verschillende soorten signaal die je kunt aanbieden aan de mixer: Microfoon, Phono, Line, digitaal. Soms staan er andere benamingen bij de schakelaar zoals Radio, AV, DVD en dergelijke. Deze toestellen sturen allemaal hetzelfde signaal uit: Line nivo.

Microfoon

De Microfoon stuurt een zwakker signaal uit dan Line nivo en moet daarom extra versterkt worden. Een microfoon heeft meestal zo'n 10dB extra versterking nodig in vergelijking tot een Line signaal. Phono is een heel ander verhaal.

RIAA Filter of PHONO pre-amp

Dit zijn twee benamingen voor hetzelfde, een phono ingang van een mixer heeft een Phono pre-amp die een RIAA filter toepast op het geluid.

De afkorting RIAA staat voor Recording Industry Association of America en slaat op een filter dat nodig is om het signaal uit een draaitafel te versterken tot het op Line nivo is. Deze curve geeft een verhouding aan tussen de frequentie en de mate van versterking. Deze correctie is nodig omdat verschillende frequenties anders worden opgenomen op een plaat.

Lage frequenties hebben wijder uitslaande groeven nodig, om te voorkomen dat de naald uit de groef zou lopen worden de lagere frequenties verzwakt opgenomen. Aangezien er mechanische overdracht van geluid is (naald sleept inde groef) is er ook ruis. Om de verhouding tussen geluid en ruis te verbeteren worden de hoge frequenties versterkt opgenomen.

Je kan grofweg zeggen dat voor opname de bas in de audio met -20dB wordt verzwakt en het hoog met 20dB wordt versterkt. Het kruispunt van de curve met de 0dB as is op 1kHz (1.000 Hz).

Het kanaal waarop je de draaitafel aansluit wordt in veel gevallen bepaald door de kanalen van je mixer die voorzien zijn van een Phono of RIAA pre-amp.

Digitale inputs

Sluit je apparatuur zoveel mogelijk digitaal aan. Op steeds meer kwaliteits mixers kom je al digitale ingangen tegen. Vrijwel alle DJ CD spelers hebben er tegenwoordig wel een paar. Als je apparatuur over een digitale mogelijkheid beschikt is er geen reden te verzinnen om dit niet te gebruiken: Go Digital !

Een goede mixer werkt intern al digitaal, als je apparatuur digitaal aansluit gaat het geluid direct je mixer in zonder conversie. Als je een toestel analoog aansluit (mits de mixer digitaal is) moet dit signaal eerst gedigitaliseerd worden (A/D conversie) en dit levert sampleruis op. Dit soort bijgeluiden wil je natuurlijk altijd voorkomen. Maar meer hierover in het volgende hoofdstuk... voor nu : Go Digital !

Kanaal Fader

De werking van een kanaal fader is in de afgelopen jaren verandert, tenminste wel als het om DJ mixers gaat. Een traditionele mixer heeft zijn 0-punt op 3/4 van de schaal staan, met daarboven nog een mogelijk het signaal tot 6 of 9dB te versterken. In de opmars van het DJ-en is gebleken dat de toestroom van DJs hier niet mee konden om gaan en de schuif standaard helemaal open doen. Hiermee werd het signaal dus eigenlijk constant op +6dB uitgestuurt, in een overloop (bij 2 bronnen) kwamen dus pieken voor van meer dan +12dB. Dit is iets waar versterkers geen rekening mee houden.

In de loop der tijd is de functie van de fader gewijzigd van een absolute waarde (in dB) naar een relatieve waarde (1 tot 10). De moderne DJ mixers zijn dus ontworpen voor fadergebruik tussen de 2 uiterste waarden. Mixers met traditioneel fader gebruik kom je tegenwoordig nog tegen bij live- en radio tafels.

Crossfaden / Cross Fader

Een Cross Fader bepaald de verhouding tussen 2 signalen en werkt altijd samen met een of meerdere kanaal faders. Op de A (links) en B (rechts) zijde van de Cross Fader staat het signaal van de kanaal faders die hieraan zijn toegewezen. De exacte werking kan verschillen per merk/model mixer, maar veel gebruikt zijn draaischakelaars naast de Cross Fader of een keuze schakelaar onder of boven de kanaalfader.

De Crossfader wordt meestal gebruikt om soepel van signaal A naar B te mixen, terwijl de fader bepaald de mixer middels een bepaalde curve de juiste verhouding tussen de signalen. De maximale geluidssterkte wordt bepaald door de hoogte van de kanaal fader (en de Gain).

(Cross) Fader Curve Control

De manier hoe de cross-mix met de crossfader verloopt volgt een ingestelde curve. Op luxere mixers kun je de curve instellen, ofwel vooraf ingestelde keuzes of een variabele instelling met een draai potmeter.

 

Volgende : Digitaal Domein   


 Vorige : Luidsprekers en Speakers

Meer over geluiden mixen in het forum

There are 5 Comments