1. Definitie van Geluid  Wat iedere DJ/Producer eigenlijk moet weten

Submitted by Lead   on 11-06-2008 20:06

Definitie van geluid

Geluid is een trilling welke zich voortplant door een vaste, vloeibare of gasvormige stof.

Deze trillingen worden op moleculair nivo doorgeven. In een vacuum (luchtledige) bestaat geen geluid.

Geluid kan zich in het luchtledige niet voortbewegen omdat er geen moleculen zijn om de trillingen door te geven.

Transport van Geluid door de lucht

Geluid verplaatst zich in golven door de materie heen. Deze golven veroorzaken gebieden met een hoge- en een lage luchtdruk in de lucht moleculen om je heen.

In andere woorden: gebieden met meer samengedrukte lucht moleculen en gebieden met minder lucht moleculen zorgen ervoor dat de geluidsgolven zich door de ruimte kunnen voorplanten.

Als we dit in verhouding zetten tot een golfvorm worden hoge luchtdruk gebieden veroorzaakt als de golf verder van de 0-as af komt en lage luchtdruk gebieden ontstaan waar de golf dichter bij de 0-as in de buurt komt.

Deze golven van verschil in luchtdruk kunnen zo opgevangen worden door iemands oor of een microfoon.

Wat is de frequentie van geluid ?

Geluid verplaatst zich door de ruimte in golven, wat je ook zou kunnen zien als trillingen. De frequentie is het aantal keer dat een golf in een trilling voorkomt. Het aantal frequenties per seconden wordt weergegeven in Hertz (Hz, vernoemd naar de Duitse natuurkundige Heinrich Rudolf Hertz). Wanneer er 2 golven zijn per seconden is de frequentie 2 Hz. Het aantal trillingen per seconden bepaald de hoogte van de toon die je hoort.

Hoe hoger de frequentie is, des te hoger de toon die je hoort.

Amplitude of Volume

De amplitude is de uitslag van de golf. Hoe ver de golf uitslaat ten opzichte van de 0-as wordt aangegeven in decibel.

Hoe hoger de amplitude, des te harder is het geluid dat je hoort.

Golflengte of Wavelength

De golflengte is de lengte van 1 herhaling en wordt aangeduid in meters (m). En herhaling (Golf) loopt dus van 0 naar een positieve waarde, door nul naar een negatieve waarde en weer tot de kruising met de 0-as.

Decibel of dB

De Decibel of kort geschreven dB is vernoemd naar de Schotse uitvinder Alexander Graham Bell. Decibel betekent eigenlijk een tiende (0.1) van een Bel of wel kort geschreven 10-1.

In de akoestiek is een decibel eigenlijk geen eenheid, maar is een verhoudingsgetal en verwijst naar het gebruik van een logaritmische schaalaanduiding. Voor het weergeven van de amplitude van de geluidssterkte wordt de dB gebruikt omdat het menselijk oor zich ongeveer net zo gedraagt (zie voorbeeld).

Logaritmische Schaal

Bij een normale linieaire schaal is de afstand tussen de eenheden over de gehele lengte gelijk. De waardes zijn volgens deze schaalverdeling gelijkmatig verdeeld.

Bij een logaritmische schaal is de afstand tussen de waardes niet gelijk maar neemt met toe volgens een logaritmische curve met een constant groeiende verhoging in waarde.

In de grafiek hiernaast zie je een voorbeeld van een logaritmische toename. Een logaritmische curve neemt in het begin langzaam toe, maar wordt steeds groter. Dit blijft theoretisch doorgaan tot in het oneindige.

Decibel (dB) in de praktijk

Stel voor dat je 3 maal hetzelfde geluid achter elkaar zou horen (A, B en C) waarbij het geluid B dubbel zo hard is als het geluid A en geluid C weer dubbel zo hard als geluid B. Je ervaart het verschil in sterkte tussen geluid A en B ongeveer even groot als tussen B en C. In decibel wordt deze verdubbeling aangegeven als 3dB. Het verschil tussen geluid A en geluid C is 3dB + 3dB = 6 decibel.

Een toename van 6dB (2x verdubbeling van vermogen) is dus behoorlijk. Echter als je gevoelsmatig een verdubbeling van het geluid volume waarneemt is dit ongeveer een verhoging van 10dB (en niet 3dB). Voor de verdubbeling van het volume (+3dB) heb je het dubbele vermogen nodig in versterking. Om dus een verdubbeling qua gevoel te realiseren heb je dus ongeveer 10 keer zoveel vermogen nodig aan versterkers.

dB(A), dB(B) en dB(C)

Een geluidssignaal wordt door het menselijk oor niet op iedere frequentie even hard waargenomen. Om dit te compenseren wordt filtercurve of wegingen gebruikt. Afhankelijk van de meting die gedaan wordt, wordt het geluid gefilterd voordat het gemeten wordt. Zo kan het signaal aangepast worden aan datgene wat moet worden aangegeven.

dB(A)

Als een geluid wordt aangegeven in dB(A) wordt het signaal gefiltert volgens de A-curve. Deze curve past het signaal aan zodat het beter overeenkomt met de menselijke waarneming ervan. Een menselijk oor is niet voor iedere frequentie even gevoelig (meer in het volgende hoofdstuk: Menselijk Gehoor) en deze curve past dit gedrag aan. De A-curve dempt het geluid in de lage en hele hoge frequenties. De waardes aangeduid in dB(A) worden veelal gebruikt voor het uitdrukken van SPL (Sound Pressure Level).

Deze dB(A) curve dient gevolgt te worden bij meting in verband met geluidsoverlast en de hinderwet.

dB(B) en dB(C)

De C-curve is vrijwel linieair en wordt veelal gebruikt voor hoge en/of theoretische meting. De B-curve ligt tussen de A- en C-curve in en wordt tegenwoordig zelden gebruikt. Een geluid dat wordt gemeten in dB(A) en dB(C) zal bij de C-weging een hogere waarde hebben dan de A-weging.

Dynamic Range (Dynamisch Bereik)

Het dynamisch bereik van een geluidssignaal is het verschil in decibel (dB) tussen het zachtste deel (Noisefloor of ruisvloer) van het geluid en het luidste deel van het geluid (de piek die het hardste is).

In een audio keten is het dynamisch bereik van ieder gebruikt component het liefst zo hoog mogelijk. Hoe groter het dynamisch bereik, des te meer diepte er in het audio signaal kan worden weergegeven.

Er zijn geen richtlijnen, maar in het algemeen is een dynamisch bereik groter dan 90dB goed te noemen. Een dynamic range groter dan 100dB is zeer goed te noemen.

Noisefloor (Ruisvloer)

Bij ieder opnameinstallatie is er sprake van een Noisefloor of Ruisvloer, dit is een heel klein beetje ruis en bijgeluiden die altijd in een versterkende opstelling zijn te vinden. Deze is (als het goed is) zo zacht dat je het alleen op hele goede luidsprekers en in een stil stuk van de opname kan horen.

De noisefloor is het liefst zo laag mogelijk, des te zachter dus beter het is. De noisefloor is van invloed bij het bepalen van de S/N (Signal to Noise / Signaal ruis verhouding) van de audio keten.

Volgende : Menselijk Gehoor   

Meer over geluid in het forum

There are 11 Comments

1 member likes this  

  Lawrenz wrote on 15-06-2008 @ 10:29

Mooi om te zien dat er wat dieper op ingegaan wordt! Het meeste wist ik ongeveer wel, maar toch even interessant om door te lezen

  fisted wrote on 16-06-2008 @ 18:00

basis zoals voortplanten via golven is mij gekent maar de details van dB en verder wist ik niet, wel goed om eens te weten

1 member likes this  

  IAMI wrote on 16-06-2008 @ 18:33

Thx voor de info het is altijd handig om te weten .

1 member likes this  

  Berbo wrote on 17-06-2008 @ 23:23

bedankt lead! dat scheelt mij weer wat leerwerk voor natuurkunde

  christiano wrote on 19-06-2008 @ 01:09

haha
had 2 weken geleden toets over geluid :p
had een 9 :P ken het meeste wel
en ook over dB

1 member likes this  

  masterglue wrote on 25-08-2008 @ 20:30

de definitie van geluid is

Een longitudinale drukgolf die een medium nodig heeft om zich voort te planten

1 member likes this  

BennoRevelli wrote on 11-03-2010 @ 19:31

Zo zie je maar weer dat er veel meer achter die decibellen zit..

  ashmindo wrote on 19-03-2010 @ 11:01

Ik snap het niet helemaal. Is een verdubbeling van geluid of volume gelijk aan een verhoging van 3db of 10db?

Dit gaat aan me knagen... please help.

2 members like this  

BennoRevelli wrote on 21-03-2010 @ 21:01

Perfecte uitleg
Iets wat iedere dj/producer toch wel zou moeten weten

  Milo wrote on 25-10-2010 @ 19:54

@ Ashmindo; iedere verdubbeling staat gelijk aan een verhoging van 3db. 10db is slechts gevoelsmatig.
Althans zo lees ik het, correct me if i'm wrong.

1 member likes this  

  Lead wrote on 21-09-2018 @ 23:50

haha, late reactie op Ashmindo, maar Milo je hebt ongeveer gelijk

Een verdubbeling van vermogen levert je 3dB geluidsdruk winst op.
Maar 3dB voelt inderdaad niet aan als een verdubbeling van het vermogen.

Om voor je gevoel een verdubbeling van de geluidsdruk te ervaren heb je 10x het vermogen nodig, en niet 2x